Jeleniewo – obecnie wieś gminna, położona w powiecie suwalskim, na trasie Suwałki - Rutka-Tartak. Powstała około 1770 roku. Po 10 latach istnienia została przekształcona w miasto dzięki reformatorskiej działalności Antoniego Tyzenhausa, wówczas zarządcy ekonomii królewskich na Litwie. Jeleniewo dość szybko utraciło prawa miejskie - bo po około 30 latach. Przyczyną zubożenia i utraty praw miejskich był rozwój pobliskich Suwałk. W latach 1815-1829 przez Jeleniewo prowadził trakt pocztowy z Warszawy do Petersburga. Więcej...

Jezioro Hańcza - najgłębsze jezioro w Polsce i w Europie niżowej (głębokość maks. -108,5 m, gł. śr. 38,7 m, objętość 120,4 mln m3, powierzchnia 305 ha, długość linii brzegowej 11750 m). Wody jeziora wypełniają głęboką rynnę polodowcowową. Brzegi otacza wysoka i stroma skarpa. Unikalne charakter ma plaża Hańczy, pokryta rozległymi głazowiskami. Nagromadzenie głazów powstało podczas wytapiania zalegającej w rynnie jeziora bryły martwego lodu. Największy z głazów - kamieniem granicznym (ponad 11 m w obwodzie) - pomnik przyrody, leży przy wschodnim brzegu zbiornika. Więcej...

Góra Zamkowa (228,1 m n.p.m.) w Szurpiłach jest jednym z najpiękniej położonych obiektów archeologicznych w Polsce. Wzniesienie oblane wodami czterech jezior zlokalizowane jest niezwykle malowniczo, a przede wszystkim bardzo dogodnie pod względem obronnym. Grodzisko i towarzyszące mu osady znajdują się w samym sercu Jaćwieży (Sudowi) – ziemi jednego spośród jedenastu plemion pruskich.Więcej...

Góra Cisowa - wzniesienie o regularnym stożkowatym kształcie, określane mianem "Suwalskiej Fudżijamy", "Góry Gulbieniszkowskiej" lub "Góry Sypanej", którą to nazwę ludowa legenda łączy z leżącym u jej stóp jeziorem Kopanym. Według tej legendy góra została usypana sztucznie z ziemi wydobytej w miejscu, gdzie obecnie znajduje się jezioro. Nazwę Góry Cisowej nadano jej od rosnącego, podobno, kiedyś na jej szczycie potężnego cisa.Więcej...

Turtul jest przysiółkiem wsi Malesowizna, położonym w dolinie Czarnej Hańczy. Jest to, po czasach jaćwieskich, jedno z najstarszych miejsc osadniczych na Suwalszczyźnie. Od  XVII wieku pracował tu młyn wodny, będący jedną z pierwszych tego typu budowli między jeziorem Hańcza a Wigrami.Więcej...

Głazowisko Bachanowo nad Czarną Hańczą - rezerwat, położony na południe od jeziora Hańcza w dolinie Czarnej Hańczy - to fragment łąki o powierzchni 0,98 ha, pokryty wieloma głazami, których liczbę ocenia się na ok. 10.000 szt., o obwodzie od 0,5 do 8 metrów. Głazy położone są na 4 tarasach: w korycie Czarnej Hańczy, na dnie doliny, na tarasie (10 m ponad lustrem wody w rzece), na powierzchni sandrowej (25 m ponad lustrem wody).Więcej...

Wodziłki założone zostały przez Rosjan, w 1788 r., którzy pojawili się, szukając schronienia przed prześladowaniami w swojej ojczyźnie. Byli to uchodźcy religijni, zmuszeni do opuszczenia Rosji po reformie ksiąg liturgicznych i rytuałów w prawosławnej Cerkwi, przeprowadzonej w XVII wieku przez patriarchę rosyjskiego Nikona.  Więcej...